وضعيت كنوني آبهاي جهان
مقدار آب موجود در سياره زمين تقريباً همواره ثابت بوده است. اگر كره زمين را از بالا بنگيريد آن را به شكل كره اي آبي رنگ خواهيد ديد زيرا بخش اعظم سطح آن را اقيانوس ها و درياها فراگرفته اند و وسعت خشكي ها بسيار كمتر از آبها است. ازنظر مقدار و حجم 2/97 درصد از آب هاي موجود در سياره زمين در اقيانوس و درياها انباشته شده اند و فقط 8/2 درصد از آبها به شكل رودها، يخچال ها،درياچه ها،آب موجود در اتمسفر و آب موجود در خاك ها و آب هاي زيرزميني مي باشند. انسان براي انجام فعاليت هاي خود به آب هاي شيرين نياز دارد. آب شيرين يعني آبي كه ميزان نمك هاي آن بسيار كم باشد. آب هاي اقيانوس ها و درياها شور هستند و استفاده از آنها مستلزم تصفيه كردن است كه اين امر نيازمند سرمايه گذاري براي احداث تأسيسات آب شيرين كن مي باشد. حجم آب هاي شيرين در جهان بسيار كم و فقط حدود 8/2 درصد از حجم كل آب هاي جهان است. مقدار زيادي از آب هاي شيرين جهان به شكل يخ در يخچال هاي قطبي و كوهستاني قراردارد.
وضعيت آب هاي ايران
با توجه به قرارگرفتن ايران در نواحي خشك و نيمه خشك، مقدار بارندگي و حجم آب هاي ايران به اندازه كافي نيست و ريزش هاي جوي در همه جا به يك اندازه فرو نمي ريزد. مشكل آب در كشور ما علاوه بر كمبود ريزش هاي جوي، بالابودن ميزان تبخير است. يعني بخش اعظم آب هاي ناشي از بارندگي طي فرآيند تبخير، بخار شده و از دسترس خارج مي شود كه آن را تبخير واقعي مي نامند. علاوه بر تبخير واقعي بايد به تبخير بالقوه توجه كرد. يعني مقدار آبي كه از دسترس باشد به وسيله خورشيد تبخير مي گردد. ميزان تبخير بالقوه بيشتر از تبخير واقعي است زيرا معمولاً آبي كه براي تبخير در محيط وجود دارد، كمتر از توانايي آن محيط براي تبخير مي باشد.
منابع آب ايران
كشور ايران، با اينكه 1/1 درصد از مساحت خشكي هاي جهان را به خود اختصاص داده،فقط 34 صدم درصد از آبهاي موجود در خشكي هاي جهان را در اختيار دارد. از سوي ديگر در اغلب مناطق ايران، ريزش هاي جوي اكثراً در فصل بهاري صورت مي گيرد كه نياز چنداني به آب براي فعاليت هاي كشاورزي نيست همچنين ، ريزش هاي جوي به طور يكسان در كشور فرو نمي بارند و برخي مكان ها بارندگي بيشتر و برخي بارندگي كمتر دريافت مي كنند. محدوديت منابع آب و توزيع فصلي نامناسب بارندگي نشان مي دهد كه ابتدا بايد ظرفيت منابع آب هاي موجود سطحي و زيرزميني كشور را به خوبي شناسايي و مطالعه كرد تا برنامه ريزي جامع اي براي بهره برداري صحيح از آنها صورت گيرد.
- آيا مي دانيد ميانگين بارندگی در سطح کشور 250 ميليمتر در سال می باشد
- آيا مي دانيد متوسط بارش هاي سالانه در كشور 413 ميليارد متر مکعب است.
- آيا مي دانيد ميانگين بارندگي در جهان حدود ۸۰۰ تا ۸۲۰ میلیمتر است (بيش از 3 برابر ايران)
- آيا مي دانيد كه بيش از 70% نزولات تبخير و به جو باز می گردد.
- آيا مي دانيد كه ميزان کل آب کشور پس از تبخير (و با احتساب 8 ميليارد متر مکعب ورودی) حدود 130 تا 132 ميليارد متر مکعب است.
- آيا مي دانيد كه با توجه به محدوديت ها و شرايط جغرافيايی كشور ، حداکثر 80% از پتانسيل فوق، قابل استفاده می باشد.
- آيا مي دانيد مصرف سالانه آب در بخشهای شرب، کشاورزی و صنعت 90 ميليارد متر مکعب است.
- آيا ميدانيد با توجه به رشد جمعيت و توسعه، امكان استفاده از ظرفيت های باقيمانده، بسيار اندک است.
اهمیت آب از دیدگاه قرآن کریم